Fotograaf / Kees Scherer (1920 - 1993)



  1. Kees Scherer werd op 16 april 1920 geboren op de Lijnbaansgracht in de Amsterdamse Jordaan. Zijn vader Theo Scherer was havenarbeider en een socialist van het eerste uur, zijn moeder Wilhelmina Koster kwam uit het Zeeuwse Wemeldinge en prikkelde zijn fantasie met haar verhalen over het wijde groene land en de roep van de zee.

In zijn jonge jaren was een Agfaboxje zijn kostbaarste bezit en werd fotografie zijn hobby. Die jeugdliefde werd de grondslag voor een leven geheel gewijd aan de bemeestering van het beeld.

1945 - Kees Scherer heeft de beginselen van de fotografie geleerd van Nico Zomer. Na de bevrijding startte hij als freelance-fotograaf bij kranten en tijdschriften en vocht zich een weg naar de top van de fotojournalistiek. Onder meer met spraakmakende reportages over de watersnoodramp (1953) en de Hongaarse opstand (1956).

1955 - Samen met vriend en collega Bram Wisman van de Arbeiderspers nam hij in 1955 het initiatief tot de oprichting van World Press Photo, inmiddels uitgegroeid tot ’s werelds meest gezaghebbende fotomanifestatie, waaraan jaarlijks ruim 15.000 beroepsfotografen uit bijna 70 landen deelnemen.

1955-1985 - Zo ontwikkelde Kees Scherer zich al doende tot een wereldverkennend fotojournalist, die al reizend over de globe voor de lezers van Nederlandse publieksbladen de ramen wijd opengooide. Hij publiceerde jarenlang in Margriet en Avenue en behoorde tot de generatie fotografen die reportagefotografie toegankelijk maakte voor een breed publiek. Hij bezocht de Verenigde Staten, het Verre Oosten, Mexico en Israël, maar ook vrijwel alle landen van Europa.

Kees Scherer heeft samengewerkt met schrijvers als Ed Hoornik, Max Dendermonde, Bert Schierbeek en Evert Werkman. Hij maakte veel reisreportages met de journalisten Ruud H.M. Kok en Peter Lichtenauer en met Peter van der Velde, die hij als jong fotograaf in dienst nam. Deze samenwerking zou tot 1974 duren

Zijn oeuvre is indrukwekkend. Naast reportages verzorgde hij de fotografie van een groot aantal kalenders en tal van fotoboeken. In Nederland alleen al verschenen er ruim twintig publicaties. Daarnaast creëerde hij voor Uitgeverij Elsevier een prachtige serie boeken “Kijk op…..”, die stedelijke schoonheid en de natuurpracht van de Nederlandse provincies in beeld bracht.

Hoe groot zijn honger naar nieuwe oorden en landen ook was, altijd kwam hij terug naar Nederland, vol heimwee naar het land achter de dijken en naar zijn stad Amsterdam.

Zijn geboortestad Amsterdam kreeg een warme plek in zijn hart en een ruime plaats in zijn archief.

“In dit deel van zijn fotografische oeuvre”, schrijft Rijksconservator drs. Mattie Boom, “overheerst de fascinatie voor de werking van het licht in de foto. Lichtschakeringen en tegenlicht domineren. Het is een vaststelling van de aard der dingen, die op afstand, zonder pointe en in resultaat meer poëtisch dan anekdotisch. Scherers gedrevenheid lag niet zozeer bij inhoud en onderwerp van de documentaire fotografie, alswel bij de consequente verkenning en exploitatie van het medium fotografie”.

Parijs was de tweede grote liefde van de Amsterdamse fotograaf. Gedurende vele jaren trok hij telkens weer naar de stad, die in de naoorlogse jaren het symbool was van de nieuwe wereld en het avontuur.

1966 - Een reis naar Sardinië werd Kees in juli 1966 bijna fataal. Vanuit een hinderlaag werd hij door zes bandieten beschoten. Met een schotwond wist hij per auto te ontkomen en hevig bloedend door de ruige bergen en langs ravijnen de bewoonde wereld te bereiken. Drie weken lang verbleef Kees in een ziekenhuis, zwaar bewaakt door een politiemacht naast zijn bed.

1977 - Met zijn omvangrijke archief en camera’s verhuisde Kees Scherer in 1977 naar Heerde in het op de noordoostelijke deel van de Veluwe. Maar in 1983 verliet hij Heerde en vestigde hij zich in het Noordhollandse Medemblik. Aan de haven bij het water, dat een grote aantrekkingskracht op hem had. De grote zeilvaart was zijn hobby. Hij bezat een indrukwekkende nautische verzameling waaronder de kostbare wereldatlas van J. Blaeu en een anderhalve meter hoge replica van een Engelse driemaster.

1985 - Het boek ‘Zuiderzee, dood water, nieuw leven’ was een lang gekoesterde droom die werd waar gemaakt dank zij de steun van zijn vriend en uitgever Henk Schuurmans. Op 18 oktober 1985, de dag van de verschijning van zijn boek werd Kees Scherer getroffen door een herseninfarct. Sindsdien was spreken, schrijven en fotograferen onmogelijk. Hij werd opgenomen in Het Zonnehuis in Amstelveen, waar hij op 19 januari 1993 overleed.

1987 - Het waren zijn vrienden Joop Swart, Peter Lichtenauer en Henk Schuurmans die ervoor zorgden, dat zijn werk ook nadat Kees Scherer getroffen werd door een herseninfarct, voortleefde. In 1987 werd de Stichting FotoArchief Kees Scherer opgericht. Het doel van de Stichting is het in stand houden, beheren en exploiteren van het fotoarchief van Kees Scherer, het bevorderen van de kennis van zijn fotografie en het stimuleren van de professionele fotografie. Het archief van Kees Scherer werd tot en met 2002 beheerd door de fotograaf Pim Westerweel.

1993 - De Stichting FotoArchief Kees Scherer heeft een tweejaarlijkse prijs ingesteld ter waarde van Euro 5000 voor het beste fotoboek dat in de twee jaar voorafgaande aan de uitreiking van de prijs in Nederland is verschenen. De prijs wordt in gelijke mate gedeeld door de Nederlandse cq permanent in Nederland gevestigde fotograaf en de uitgever die deze boekuitgave mogelijk heeft gemaakt.

In 1993 werd deze prijs voor de eerste keer uitgereikt aan Catrien Ariëns en uitgeverij Thomas Rap voor het fotoboek ‘In de beste tradities’. Inmiddels is de prijs al een aantal keren toegekend aan: Bertien van Manen en uitgeverij De Verbeelding voor het boek ‘A hundred summers a hundred winters’. Eddy Posthuma-de Boer en uitgeverij Thomas Rap voor het boek ‘Voor het oog van de wereld’. Paul den Hollander voor het boek ‘Voyage Botanique’, in eigen beheer. Theo Baart voor het boek ‘Bouwlust’, in eigen beheer. Céline van Balen en de Stichting Basalt & van Zoetendaal Collections voor het boek ‘Céline van Balen’.

2002 - Het bestuur van de Stichting FotoArchief Kees Scherer heeft het omvangrijke fotoarchief van Kees ondergebracht bij het Maria Austria Instituut in Amsterdam, dat in de toekomst het archief zal beheren. De zwart/wit vintageprints zijn echter in consignatie gebleven bij Vintage Photo Gallery Naarden.

Tentoonstellingen
1948 (s) Amsterdam, Arti et Amicitiae, kerstsalon
1949 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, kerstsalon
1950 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, kerstsalon
1951 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, kerstsalon
1952 (g) Zaandijk, AFV Zaanland

1954 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, kerstsalon
1955 (g) Den Haag, World Press Photo

1955 (g) Amsterdam, La Cave Internationale

1957 (g) Amsterdam, Café Scheltema, Fotojournalistiek aan de wand
1958 (s) Amsterdam, La Cave Internationale, Scherer en Inslag
1961 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Dag Amsterdam
1968 (g) Hengelo, Stadhuis Hengelo, World in Colour
1982 (g) Amsterdam, The Vintage Gallery of Canon Image Centre, Amsterdam. An exhibition of 1950’s vintage phogographs by Kees Scherer1989 (s) Flevohof, Zuiderzee, dood water, nieuw leven
1990 (s) Amsterdam, Golden Tulip Barbizon Centre, Sail Amsterdam

Foto’s van Sail 1975 en 1980

1990 (s) Amstelveen, Het Zonnehuis, Sail Amsterdam .

1991 (g) Naarden, FotoFestival Naarden, Kees Scherer - zw/w-foto’s uit de jaren vijftig en zestig..

1991 (s) Amsterdam, De Geïllustreerde Pers, Het verdwenen Amsterdam.
1991 (s) Amsterdam, VNU, Het verdwenen Amsterdam
1992 (s) Amsterdam, Museum Aemstelkring, ‘Ons’Lieve Heer op Solder’

Het Amsterdam van Kees Scherer

1992 (s) Urk, Museum Het Oude Raadhuis, Zuiderzee, dood water, nieuw leven

1993 (s) Amstelveen, Het Zonnehuis, Het Amsterdam van Kees Scherer
1998 (s) Amsterdam, Maison Descartes, Het Parijs van de vijftiger jaren
1998 (s) Naarden, de Gele Loods, Het Parijs van de vijftiger jaren
1998 (s) Baarn, Kasteel Groeneveld, Kees Scherer, de fotograaf die schilderde met licht.
2001 (g) Spanbroek, Frisiamuseum, De Zoete Zee
2002 (g) Amsterdam, Foam, Dutch Delight
2002 (g) Rotterdam, Nederlands Fotomuseum, Brandhaarden, Nederlandse fotografen en internationale conflicten
2003 (g) Alkmaar, Stedelijk Museum, Alle dagen Zondag
2004 (s) Amsterdam,   Museum De Burcht, Holland zonder Haast
2005 (s) Naarden, Vintage Photo Gallery Pim Westerweel, Scherer in tegenlicht
2006 (s) Naarden, Vintage Photo Gallery Pim Westerweel, De kinderen van Kees Scherer
2007 (s) Naarden, Vintage Photo Gallery Pim Westerweel, Nederland in kleurig tegenlicht
2007/2008 ) Naarden, Vintage Photo Gallery Pim Westerweel, Sport in Beeld 1948-1959


Prijzen

1951 De Zilveren Bokaal van de A.A.F.V.

1955 De eerste prijs groepstentoonstelling La Cave Internationale

1970 De LOF-prijs van de Stichting Lucas Ooms Fonds

 Lidmaatschap

Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten jaren ca . 1950-1960.

Collecties
Amsterdam, Gemeente Archief AmsterdamAmsterdam, Maria Austria Instituut

Leusden, Dunhill Dutch Photography

Den Haag, Rijksinstituut voor de Beeldende Kunst

Haarlem, Spaarnestad Fotoarchief

Bronnen

Leiden, Studie en Documentatie Centrum voor Fotografie

Hoofddorp, Informationcenter, Sanoma Uitgevers

Amsterdam, Stichting FotoArchief Kees Scherer

Leusden, Jan Wingender (collectie Nederlands fotoboek

Purmerend, Bram Wisman


Literatuur:

’24 uur Amsterdam’ 1957 – Kees Scherer – tekst Eduard Hoornik – Uitgeverij Het Wereldvenster Baarn

‘Het Amsterdam van Kees Scherer’ 1992 – Kees Scherer – tekst Dick Schaap – Uitgeverij Tirion Baarn

‘Het Parijs van de vijftiger jaren’ 1998 – Kees Scherer – tekst o.a. Hugo Claus, Cees Nooteboom, Ethel Portnoy, Simon Vinkenoog, Remco Campert – Uitgeverij Tirion Baarn

‘Kees Scherer – Beeldverhalen van een straatfotograaf’ 1948>1967 – 2008 – Tekst Willem Ellenbroek – Uitgeverij De Verbeelding Amsterdam

Auteursrecht

De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van Kees Scherer berusten bij de Stichting FotoArchief Kees Scherer te Amsterdam en worden beheerd door het Maria Austria Instituut/MAI te Amsterdam. De verkoop van vintage prints is in handen van Vintage Photo Naarden

Lees verder